زندگي سالم
مقدمه:
پيروي از مجموعه ي استانداردهاي موجود در بين بشر، باعث زندگي زيباتر و با کمترين تزاحم براي ديگران مي شود و چه استانداردي بالاتر از کلمات شيواي ائمه معصومين (عليهم السّلام) که در اين مقاله به بررسي اجمالي دسته اي از آن اصول مي پردازيم.1- درخواست زندگي زيبا و پسنديده
امام سجاد مي فرمايد: (اللهم إنّي أسئلُکَ حُسن المعيشَةَ، مَعيشَةَ أتقوَّي بها علي جَميعِ حوائجي...) (1)«خداوند از تو معيشتي نيک درخواست مي کنم، معيشتي که با آن به همه ي نيازهايم برسم...»
2- سخت کوشي و کار براي زندگي سالم
قال الصادق: (إنِّي أُحِبُّ أن يَتَأَذَّي الرَّجُلُ بِحَرِّ الشَّمس في طَلَبِ المَعيشَةِ.) (2)«من دوست دارم که مرد در راه جستجوي معيشت از حرارت آفتاب رنج ببرد.»
3- مدارا در زندگي
قال الصادق (عليه السّلام): (إذا أرادَ الله عزّوجلّ بِأهل بيت خيراً رَزَقَهُمُ الرِّفقِ في المَعيشَةَ.) (3)«چون خدا خير خانواده اي را بخواهد، ملاحظه داشتن در معيشت و مصرف را روزي ايشان مي کند.»
4- تعادل در امور اقتصادي در زندگي
قال الصادق (عليه السّلام): (لِيَکُن طَلَبُکَ المَعيشَه فوقَ کسبِ المُضَيِّع...) (4)«تلاش تو در راه کسب معاش بايد فوق عمل مسامحه گري باشد که بر اثر سستي حق کار را ضايع کرده است.»
5- برنامه ريزي و اندازه گيري در زندگي
قال الصادق: (لا يصلح المَرءُ المُسلِم إلّا بِثَلاثٍ التَّفَقُّه في الدِّين وَ التَّقدير في المعيشَةِ و الصَّبرُ عَلَي النَّائبَةِ.) (5)«انسان مسلمان صالح نشود مگر به سه چيز: دانايي به احکام و دستورات دين و حدّ نگهداري در امر معيشت و پايداري در مصيبت ها.»
6- جابه جايي منزل سختي زندگي
قال الصادق (عليه السّلام): (مِن مُرِّ العَيشِ النَّقلَةُ مِن دارٍ إلي دارٍ.) (6)«از جمله سختي هاي زندگي، جا به جا شدن از منزلي به منزل ديگر است.»
7- توجه به لوازم زندگي
قال النبي (صلي الله عليه و آله و سلم): (يا علي العيشُ في ثلاثِه دارٍ قَوراءَ و جاريةٍ حسناءَ وَ فَرَسٍ قَبَّاءَ.) (7)«يا علي زندگي در سه چيز است: خانه ي وسيع، زن زيبا و سواري راهوار.»
8- حسد تباه کننده ي زندگي
قال علي (عليه السّلام): (الحَسَدُ يُنَکِّدُ العَيشَ.) (8)«حسادت، زندگي را سخت و دشوار مي گرداند.»
9- بد اخلاقي و سختي در زندگي
قال علي (عليه السّلام): (سوءُ الخُلُقِ نَکَدُ العيشِ و عذابُ النَّفسِ.) (9)«بد اخلاقي تيرگي زندگاني است و موجب عذاب نفس مي شود.»
10- تدابير لازم در زندگي
قال النبي (صلي الله عليه و آله و سلم): (حيلة العيش أربعُ خِصالٍ: القناعهُ وَ بَذلُ الحَقِّ و ترکُ الحِقدِ و مُجالَسَةُ أهل الخَيرِ) (10)«تدبير و برنامه ريزي زندگي در چهار خصلت است: قناعت، و دادن حق، ترک کينه و نشست و برخاست با اهل خير و خوبي»
قال الصادق (عليه السّلام): (خمسُ خِصالٍ مَن فَقَدَ واحدهً مِنهُنَّ لم يزل ناقِصَ العَيشِ، زائل العَمَلِ، مَشغُول القلبِ فأولها صِحَّةِ البَدَن و الثانية الأمنُ وَ الثَّالِثَة السِّعةُ في الرِّزق و الرَّابِعَة الأنيسُ الموافق، قلتُ و ما أنيسُ المُوافق؟ قال: الزّوجة الصالحة و الولدُ الصّالح و الخليط الصّالح و الخامسةُ و هي تجمع هذه الخصال الدعة) (11)
«پنج خصلت است که چون يکي از آنها وجود نداشته باشد زندگي ناقص و عقل زائل مي شود و دل مشغولي مي آورد، اول تندرستي، دوم امنيت، سوم گستردگي معيشت، چهارم أنيس و همدم موافق، عرض کردم: أنيس موافق کيست؟ فرمود: همسر صالح، فرزند صالح و دوست صالح و پنجم آسايش که سرآمد همه ي اين خصلت هاست.»
11- برنامه ريزي نصف زندگي
قال علي (عليه السّلام): (التَّقدير نصف العَيش) (12)«اندازه گيري نصف زندگي است.»
12- راه هاي معنوي توسعه زندگي
قال الصادق (عليه السّلام): (صِلَةُ الرَّحِم وَ بِرُّ الوالدين يَمُدُّ الله بِهِما في العُمُرِ وَ يزيدُ في المعيشَةِ.) (13)«صله رحم و نيکي به والدين عمر را طولاني مي کند و روزي را زياد مي گرداند.»
13 - تأثير تدبير در زندگي، در دينداري
قال الصادق (عليه السّلام): (مِنَ الدِّين التَّدبيرُ في المعيشَةِ.) (14)«از جمله وظايف دينداري، تدبير (عاقبت انديشي، نظم و برنامه ريزي) در زندگي است.»
14 - درخواست زندگي سعادتمند از خدا
قال علي (عليه السّلام): (نَسألُ الله سبحانَهُ مَنازِلَ الشُّهَداءِ وَ مَعايَشَةَ السُّعَداء وَ مُرافَقَةَ الأنبياءِ و الأبرار.) (15)«از خداوند سبحان مسألت مي کنيم منزلت و جايگاه شهدا و زندگي با سعادتمندان و مرافقت با پيغمبران و نيکان»
15 - علم محوري
قال رسول الله (صلي الله عليه و آله و سلم): (لاخيرَ في العيش إلَا لِرَجُلَين عالم مطاع أو مستمع واعٍ.) (16)«هيچ خيري در زندگي نيست مگر براي دو گروه: دانشمندي که فرمانش برند و يا دانش آموزي که گوش شنوا داشته باشد.»
16 - وجود تلخي و شيريني در زندگي
قال علي (عليه السّلام): (العَيشُ يَحلُو و يَمُرُّ.) (17)«زندگاني گاه شيرين است و گاه تلخ.»
17 - زندگي پاکيزه
قال علي (عليه السّلام): (بِحُسنِ الأخلاق يَطيِبُ العَيشُ.) (18)«به سبب حسن و نيکويي اخلاق، زندگي پاک و نيکو مي شود.»
18 - تعادل و ميانه روي در زندگي
قال علي (عليه السّلام): (عَلَيکَ بِالقَصد فَأنَّه أعوَنُ شيءٍ عَلي حُسنِ العيش.) (19)«بر تو باد به ميانه روي در امور چرا که ميانه روي بهترين يار بر زندگي نيکو است.»
19 - آسان سازي در زندگي
قال علي (عليه السّلام): (أهنَي العَيشِ اطِّراحُ الکُلَفِ) (20)«گواراترين زندگي نصيب کساني است که سختي ها و سختگيري ها را ترک گويند.»
20 - زندگي کفاف (به قدر ضرورت و نياز)
قال النبي (صلي الله عليه و آله و سلم): (طُوبي لِمَن أسلَمَ و کانَ عَيشُهُ کَفافاً.) (21)«خوشا به حال آن که مسلمان باشد و زندگي اش به قدر کفاف و نياز.»
پي نوشت ها :
1. کافي / ج 2 / ص 553
2. بحارالانوار / ج 47 / ص 57
3. بحارالانوار / ج 68 / ص 394
4. مجموعه ورّام / ج 1 / ص 13
5. من لايحضره الفقيه / ج 3 / ص 166
6. الکافي / ج 6 / ص 531
7. الفقيه / ج 4 / ص 358
8. غررالحکم / ص 300
9. غررالحکم / ص 264
10. بحارالانوار / ج 8 / ص 145
11. الخصال / ج 1 / ص 284
12. بحارالانوار / ج 68 / ص 347
13. مشکاه الانوار في غررالأخبار / ص 166
14. بحارالانوار / ج 68 / ص 349
15. غررالحکم / ص 192
16. بحارالانوار / ج 1 / ص 168
17. غررالحکم / ص 133
18. غررالحکم / ص 255
19. غررالحکم / ص 353
20. غررالحکم / ص 478
21. الکافي / ج 2 / ص 140
نيلي پور، مهدي؛ (1390)، مهارت هاي زندگي، نشر اصفهان: مرغ سليمان، چاپ دوم
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}